Η άρθρωση του γόνατος
Το γόνατο είναι μία από τις μεγάλες αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος με πολύπλοκη δομή, η οποία υποβάλλεται σε σημαντικές πιέσεις και εναλλαγές δυνάμεων κατά τις καθημερινές μας δραστηριότητες και συχνά υπόκειται σε τραυματισμούς και αλλοιώσεις.
Η άρθρωση αποτελείται από 3 οστά, το οστό του μηρού (πάνω), το οστό της κνήμης (κάτω) και την επιγονατίδα (μπροστά), τα οποία συνδέονται μεταξύ τους μέσω της αρθρικής κάψας και των συνδέσμων.
Στα σημεία επαφής τους, τα παραπάνω οστά επικαλύπτονται από ένα στρώμα χόνδρου, που εξαιτίας της λείας υφής του επιτρέπει την χωρίς τριβές μετατόπιση των οστών και κατ” επέκταση την κίνηση της άρθρωσης.
Μέσα στην άρθρωση βρίσκονται διάφορα ανατομικά στοιχεία, όπως ο έσω και έξω μηνίσκος, ο οπίσθιος και ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος, ο αρθρικός υμένας κλπ. στα οποία διαχύνεται αρθρικό υγρό.
Όλες οι παραπάνω δομές καθορίζουν και συμβάλλουν στην λειτουργία και σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος. Η αλλοίωση ή ο τραυματισμός μέρους των παραπάνω δομών μπορεί να επιφέρει σημαντικά προβλήματα και δυσλειτουργία της άρθρωσης (π.χ. πόνο, αστάθεια, περιορισμό κίνησης κλπ.).
Τι είναι η αρθροσκόπηση γόνατος;
Η αρθροσκόπηση γόνατος διεξάγεται σε κατάλληλα εξοπλισμένη χειρουργική αίθουσα υπό γενική, ραχιαία ή σε ορισμένες περιπτώσεις τοπική αναισθησία.
Κατά την διάρκεια της αρθροσκόπησης εισάγονται στην άρθρωση κατάλληλα χειρουργικά εργαλεία μέσω 2 πολύ μικρών τομών, μήκους λίγων χιλιοστών. Με την βοήθεια μίας ειδικής κάμερας / οπτικής ίνας το εσωτερικό της άρθρωσης μεγενθύνεται και προβάλλεται σε μια οθόνη, κάτι που επιτρέπει στον χειρουργό όχι μόνο να ανιχνεύσει με ακρίβεια παθολογικές καταστάσεις ή τραυματισμούς αλλά και να παρέμβει άμεσα για την αποκατάστασή τους.
Για ποιές ασθένειες ή τραυματισμούς είναι κατάλληλη η αρθροσκόπηση γόνατος;
Μέσω της αρθροσκόπησης γόνατος μπορούν να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν με επιτυχία τραυματικές ή εκφυλιστικές ρήξεις των μηνίσκων, τοπικές ή γενικευμένες βλάβες του αρθρικού χόνδρου, ρήξεις των χιαστών συνδέσμων, φλεγμονές του αρθρικού υμένα, ελευθερα σώματα και πολλές άλλες τραυματικές ή παθολογικές καταστάσεις της άρθρωσης.
Η ένδειξη για την διεξαγωγή αρθροσκοπικής επέμβασης καθορίζεται από τον θεράποντα ειδικό ιατρό – ορθοπεδικό, μετά από εκτεταμένη αξιολόγηση των κλινικών και διαγνωστικών απεικονιστικών ευρημάτων.
Ο ειδικός ιατρός ενημερώνει επίσης τον ασθενή αν η συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω αρθροσκόπησης ή εάν μία εναλλακτική συντηρητική θεραπεία (φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία κλπ.) ή μια ανοικτή χειρουργική επέμβαση είναι προτιμότερη.
Υπάρχουν γνωστές επιπλοκές;
Εκτεταμένες κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι κατά την διάρκεια ή μετά το πέρας της αρθροσκόπησης γόνατος η πιθανότητα επιπλοκών είναι εξαιρετικά μικρή.
Όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να έχουν θεωρητικά επιπλοκές οπως μόλυνση, οίδημα, αιμορραγία, βλάβη σε νεύρα, θρόμβωση κλπ. Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική κατά την αρθροσκόπηση γόνατος καθώς και η καθορισμένη μετεγχειρητική παρακολούθηση καθιστούν τέτοιου είδους καταστάσεις ακόμα πιο απίθανες.
Προεγχειρητικός έλεγχος
Ο απαραίτητος προεγχειρητικός έλεγχος περιλαμβάνει:
- αιματολογικές εξετάσεις
- ηλεκτροκαρδιογράφημα
- έλεγχο της πάγιας φαρμακευτικής αγωγής και προσωρινή διακοπή ορισμένων σκευασμάτων (π.χ. αντιπηκτικά, μετφορμίνη)
- σε ορισμένες περιπτώσεις ακτινογραφία θώρακος, καρδιολογική και πνευμονολογική αξιολόγηση
- αξιολόγηση από τον αναισθησιολόγο, ο οποίος ενημερώνει αναλυτικά τον ασθενή για την ιδανικότερη μέθοδο αναισθησίας ανά περίπτωση
Κατά την παραμονή στην κλινική
Την ημέρα της επέμβασης ο ασθενής εισάγεται στην κλινική νηστικός. Σε ορισμένες περιπτώσεις η εισαγωγή γίνεται και την προηγούμενη ημέρα για την διεξαγωγή του προεγχειρητικού ελέγχου.
Μετά την περάτωση της αρθροσκόπησης ο ασθενής σηκώνεται την ίδια ημέρα και μπορεί να περπατήσει τις περισσότερες φορές χωρίς βακτηρίες (πατερίτσες), ενώ ξεκινάει ασκήσεις φυσικοθεραπείας στο γόνατο.
Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι κατά κανόνα περιορισμένος και αντιμετωπίζεται με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ενδοφλεβίως ή από το στόμα. Κατά την διάρκεια της επέμβασης εισάγεται συχνά στο γόνατο ένα σωληνάκι για παροχέτευση των υγρών από την άρθρωση, το οποίο αφαιρείται ανώδυνα συνήθως την 1η ή και την 2η μετεγχειρητική ημέρα.
Η διάρκεια παραμονής στην Κλινική κυμαίνεται ανάλογα με την ηλικία του ασθενή και το εύρος της επέμβασης κατά κανόνα από μερικές ώρες έως και 2 ημέρες.
Μετά την έξοδο από την κλινική
Ανάλογα με τον τύπο και το εύρος της επέμβασης ο ιατρός καθορίζει την διάρκεια χρήσης ορθοπεδικών βοηθημάτων, η οποία κυμαίνεται κατά κανόνα από 1-3 ημέρες εώς 2 εβδομάδες, ενώ συνεχίζονται οι ασκήσεις φυσικοθεραπείας στο γόνατο.
Η χρήση παυσίπονων είναι σπανίως απαραίτητη για μεγάλο χρονικό διάστημα και γίνεται από το στόμα. Η αντιθρομβωτική προστασία γίνεται με φαρμακευτική αγωγή ή και ειδικές κάλτσες. Οι μικρές χειρουργικές τομές ελέγχονται ως προς την επούλωσή τους κατά τις αλλαγές των τραυμάτων και τα ράμματα αφαιρούνται συνήθως σε 8-12 ημέρες.